معرفی کتاب: وقتی نیچه گریست
نام کتاب: وقتی نیچه گریست
نویسنده: اروین یالوم
مترجم: سپیده حبیب
ناشر: انتشارات کاروان
تعداد صفحات: ۴48 صفحه
این کتاب آمیزه است از واقعیت و خیال، جلوه ای از عشق،
تقدیر و اراده در وین خردگرای سده ی نوزدهم و در آستانه زایش دانش روانکاوی،
فریدریش نیچه، بزرگترین فیلسوف اروپا...یوزف برویر، از پایه گذاران روانکاوی...دانشجوی
پزشکی جوانی به نام زیگموند فروید، همه اجزایی هستند که در ساختار رمان در
هم تنیده می شوند تا حماسه ی فراموش نشدنی رابطه خیالی میان بیماری خارق العاده
و درمانگری استثنایی را بیافرینند.
در ابتدای رمان، لو سالومه، این زن
دست نیافتنی از برویر می خواهد تا با استفاده از روش آزمایشی «درمان با سخن
گفتن»، به یاری نیچه ناامید و در خطر خودکشی بشتابد. در این رمان جذاب، دو
مرد برجسته و اسرارآمیز تاریخ، تا ژرفای وسواس های خویش پیش می روند و در این
راه، به نیروی رهایی بخش دوستی دست می یابند.
«وقتی نیچه گریست» اثر اروین دی یالوم ،نویسنده و استاد روانپزشکی دانشگاه
استنفورد آمریکاست. او جایزه انجمن روانپزشکی آمریکا را در سال ۲۰۰۲
دریافت کرد اما بیشتر به عنوان نویسنده رمان‌های روانشناختی، به ویژه رمان
«و نیچه گریست» یا«وقتی نیچه گریست» شهرت یافته است. یالوم به خاطر نوشتن«
وقتی نیچه گریست» مدال طلای باشگاه مشترک المنافع کالیفرنیا را برای بهترین
رمان ۱۹۹۳ به دست آورده است.این کتاب جز پرخواننده‌ترین و محبوب‌ترین
کتاب‌های سال‌های اخیر جهان بوده است.
اما در رمان وقتی نیچه می گریست نام و تا حدودی زندگی بسیاری از بزرگان علم وهنر به ویژه روانشناسی به عنوان شخصیت های کتاب آمده است؛افرادی نظیر زیگموند فروید،شوپنهاور، یوزف بروئر،زیگموند اکسنر،پل ره،مالویدا فون مایزنبورگ و ... . همچنین بسیاری از کلمات قصار نیچه که از کتاب های نیچه مانند«چنین گفت زرتشت» ،«انسانی زیاد انسانی» و «دانش طربناک» برگرفته شده اند نیز در این کتاب نقل شده است. مثلاً این جملات« ما خود خدا را آفریده ایم و نیز اکنون همگی دست به دست هم داده و او را کشته ایم.»(ص121)،«زندگی دشوار است و مرگ نیز» (120) ،«امید بدترین بلاست، زیرا عذاب را طولانی می کند.»(ص123)،«انتخاب صحیح و جامع تنها در نور حقیقت شکوفا می شود.این است و غیر از این نیست.»(ص122)«آخرین پاداش مرده این است که دیگر نخواهد مرد.»(ص124)«فکر سایه ای از احساس ماست:تیره تر،تهی تر و ساده تر» (ص134)«باش انچه که هستی».
نکته قابل توجه اینجاست که این نوع فلسفه همراه با جملات قصار بعدها مورد توجه فیلسوفان دیگری مانند کریستف لیشتنبرگ نیز قرار می گیرد و بنیان گذار نوع ادبی به نام«گزین گویه ها»یا جملات قصار طنز آمیز(funny quets) -که در ادبیات غرب از شهرت و طرفداران فراوانی برخوردار است-می گردد. به نظر می رسد نویسنده رمان وقتی نیچه گریست نیز به این نکته نیز توجه داشته است.
اما در کنار بحثهای روان پزشکی و فلسفی این کتاب،خواننده به نکات ظریفی راجع به دوران سیاسی زندگی قهرمانان کتاب نیز برخورد می کند. مثل جنگ دوم جهانی و تبعات آن مانند یهودی ستیزی در اروپا، قحطی و آوارگی.
از این اثر دو برگردان فارسی با نام های متفاوت وجود دارد: نخست در مهرماه ۸۱ با ترجمه‌ی مهشید میرمعزی با نام «و نیچه گریه کرد» از متن آلمانی توسط نشر نی روانه بازار شد و حدود یک سال بعد انتشارات کاروان آن را با ترجمه دکتر سپیده حبیب از متن انگلیسی با نام «وقتی نیچه گریست» منتشر ساخت. سپیده حبیب خود نیز دکتر روانپزشک است و پی نویس های وی درباره ی این کتاب بسیار راهگشاست .
فیلمی به همین نام(When Nietzsche Wept ) به کارگردانی پینکاس پِری در سال ۲۰۰۷ ساخته شده است. اگر چه فیلم ساخته پری، قدرت رمان یالوم را ندارد اما با این همه با اقبال بسیار زیادی در سطح دنیا روبرو شده است. درفیلم "وقتی نیچه گریست" شخصیت نیچه با بازی " آرماندو آسانته" غرق در اندیشه ها و آموزه های فلسفی است و تا پیش از آغاز عاشق و دلبسته دختر جوان زیبایی به نام "لو سالومه" ( با بازی کاترین وینیک ) می باشد. داستان فیلم "وقتی نیچه گریست" از آنجا آغاز می شود که "لو سالومه" در حال نگارش نامه ای برای دکتر بروئر ( با بازی بن کراس) است تا قرار ملاقاتی با او داشته باشد و ضمن این دیدار راز تنهایی و البته جنون خودکشی را که در ذهن و روان نیچه پرورش یافته با این پزشک باتجربه برای درمان نیچه، در میان بگذارد .
اگر شما از خوانندگان رمان های روانشناسی هستید خواندن این اثر را به عنوان یکی از شاهکارهای این گونع ادبیات داستانی توصیه می کنیم.
